Przewlekła niewydolność żylna – co to jest?
Przewlekła niewydolność żylna to choroba wynikająca z zaburzenia pracy układu żylnego. Naczynia te pod wpływem różnych czynników przestają spełniać swoją funkcję. Prowadzi to do rozregulowania ich pracy, co powoduje cofanie się krwi w żyłach. Jednocześnie zmienia się ciśnienie żylne (wzrasta) oraz zaburzone zostaje mikrokrążenie. PNŻ jest złożoną chorobą i u każdego może przebiegać nieco inaczej. Stadium zaawansowania przewlekłej niewydolności żylnej określa się na podstawie skali CEAP. Pod uwagę bierze się wówczas objawy kliniczne, czynniki etiologiczne, rozmieszczenie zmian anatomicznych i procesy patologiczne w obrębie żył. [2]
Pierwszy objaw PNŻ – jak rozpoznać niewydolność żylną?
Jednym z pierwszych objawów przewlekłej niewydolności żylnej jest pojawiające się owrzodzenie na skórze, tzw. pajączki naczyniowe (teleangiektazje). Pajączki najczęściej występują w okolicy podudzi lub na stopach. Są niewielkimi zmianami (ok. 1 cm), o barwie fioletowej lub jasnoczerwonej. Oprócz pajączków naczyniowych na skórze mogą być zauważalne również żyły siateczkowate – powierzchniowe powiększenie naczyń krwionośnych. Żyły siateczkowate z czasem mogą przekształcić się w bolesne owrzodzenie. [3]
W obrębie żył może rozwinąć się również stan zapalny określany jako zapalenie tkanki podskórnej na podłożu przewlekłej niewydolności żylnej. Charakterystyczne dla stanu zapalnego są objawy, takie jak: [3]
- długotrwały obrzęk,
- brodawkujące zmiany na skórze,
- hiperkeratoza.
Jednym z najbardziej zaawansowanych objawów PNŻ są żylaki. Jest to nadmierne i trwałe rozszerzenie żyły powierzchniowej. Żylaki oprócz defektu kosmetycznego mają również negatywny wpływ zdrowotny. Jedną z groźniejszych sytuacji jest krwawienie żylaków. Mogą one przekształcić się również w owrzodzenia żylne kończyn dolnych – w ich przypadku może dojść do rozwoju martwicy. [3]
Chorzy mogą również odczuwać objawy, takie jak ciężkość nóg, pieczenie, mrowienie, nocne kurcze oraz ból nóg. [4]
Przewlekła niewydolność żylna – jakie są czynniki ryzyka?
Przewlekła niewydolność żylna jest chorobą spowodowaną przede wszystkim nadciśnieniem tętniczym. Jego występowanie powoduje zaburzenie w całej dynamice pracy układu żylnego, czego konsekwencją jest PNŻ. Większym ryzykiem choroby objęte są kobiety w ciąży oraz osoby otyłe czy przebywające długo w pozycji stojącej. Czynnikiem sprzyjającym jest również ciepło.[4]
Przewlekła niewydolność żylna – jakie badania wykonać? Diagnostyka
Podstawowym badaniem w diagnozie PNŻ jest USG Doppler. Dzięki niemu specjalista może ocenić cały układ żył oraz stopień natężenia zmian chorobowych w jego obrębie. Oprócz tego pomaga również w diagnozie zakrzepicy i ocenie jej następstw. Badanie to często jest również zalecane jako diagnoza przedoperacyjna żył. Na podstawie uzyskanych wyników lekarz może dobrać najlepszą metodę leczenia.[4]
Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej – na czym polega? Profilaktyka i leczenie
Niewydolność żył wymaga kompleksowego leczenia. Jej kluczowe elementy to:[4]
- aktywność fizyczna,
- leczenie uciskowe – kompresjoterapia;
- odpowiednie farmaceutyki – leki flebotropowe.
Niekiedy zaleca się również leczenie zabiegowe, takie jak np. skleroterapia. Zmiana trybu życia w leczeniu żylaków jest kluczowa. Wiąże się ona głównie z wprowadzeniem regularnej aktywności fizycznej. Osobom z PNŻ szczególnie zaleca się spacerowanie, jazdę na rowerze czy taniec [4]. W miejscowym łagodzeniu niektórych objawów pomocne są kosmetyki takie jak Diosminex żel. Żel przynosi ulgę ciężkim nogom i pomaga zmniejszyć widoczność pajączków naczyniowych. Zapewnia odprężenie oraz przyjemne uczucie chłodzenia.[5]
Bibliografia:
- Żmudzińska M., Czarnecka-Operacz M., Przewlekła niewydolność żylna – aktualny stan wiedzy, Postępy Dermatologii i Alergologii XXII; 2005/2.
- Przybylska-Kuć S. i inni, Przewlekła niewydolność żylna w praktyce lekarza rodzinnego, Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 3: 377–378.
- Barańska-Rybak W., Komorowska O., Zmiany skórne w chorobach naczyń żylnych, Forum Medycyny Rodzinnej 2012, vol 6, no 1, 35–42.
- Neubauer-Geryk J., Bieniaszewski L., Przewlekła choroba żylna — patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie, Choroby Serca i Naczyń 2009, tom 6, nr 3, 135–141.
- Diosminex Pielęgnacyjny Żel Do Nóg, Informacje producenta, dostęp: 10.08.2022.
