Od arkusza do wstęgi
Wystawa ma na celu pokazanie historii maszyny papierniczej w 220. rocznicę jej opatentowania, a przy tym historię zakładów w Cieplicach pod Jelenią Górą, które produkują maszyny papiernicze już od 165 lat.Maszynowa produkcja papieru to wynalazek, który pozwolił na upowszechnienie tego materiału, co miało niebagatelny wpływ na rozwój kultury i cywilizacji. Dziś trudno wyobrazić sobie świat bez papieru – używając papierowych produktów każdego dnia, nie zdajemy sobie z tego sprawy.Na wystawie można poznać trudne początki maszynowej produkcji papieru, porównać osiągi oraz rozmiary dzisiejszych maszyn z ich poprzednikami. Prezentujemy model pierwszej maszyny papierniczej, wynalezionej w 1798 r. przez Francuza Louis-Nicolas Roberta. W ogóle nie przypominała ona dzisiejszych urządzeń. Napędzana była korbą i wytwarzała wstęgę papieru o szerokości 64 cm. W ciągu minuty powstawało ok. 2,5 m takiej wstęgi, a podczas całego dnia pracy nawet ok. 100 kg gotowego papieru. Dziś najnowocześniejsze maszyny papiernicze wytwarzają wstęgę papieru o szerokości nawet 12 m, z prędkością dochodzącą do 2.100 m/min. Wydajność urządzeń wytwarzających papiery pakowe sięga 1,6 tys. ton dziennie – podobne ilości w młynie papierniczym należałoby produkować 5-8 tys. lat.
Lalka jako medium
W XVIII-wiecznym budynku dawnej suszarni papieru, w miejscu gdzie dziś znajduje się galeria sztuki Muzeum Papiernictwa, zamieszkały lalki-rzeźby. Wyjątkowe to istoty, bo z papieru. Siedzą, przeglądają się w lustrze, zaczepiają. Szukają spotkania. Spotkania z człowiekiem.Ich kreatorką jest Mirosława Truchta-Nowicka, artystka sztuki papieru. Urodziła się w 1966 r. Jest absolwentką Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie (obecnie Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza), w której studiowała projektowanie plastyczne. W latach 90. pracowała w Teatrze Lalki i Aktora „Pinokio” w Łodzi, gdzie odkryła lalkę jako medium. To dla artystki ważny okres. Moment poszukiwań, aby uwolnić lalkę od społecznie i kulturowo narzuconych jej ról.Swój przekaz wzmocniła doborem specyficznego tworzywa. Wybrała papier. Wskazany materiał oraz technika, w której pracuje od ponad 12 lat, wymagają od niej dużej cierpliwości i zaangażowania. Eksperymentuje.Tworzy prace, często wielkości przeciętnego człowieka. Doskonała znajomość surowca pozwala jej bezbłędne określić środek ciężkości obiektu. „Rzeźbiąc” poszczególne lalki łączy ze sobą papier pakowy, czerpany i bibułę. Kolejno nakłada na siebie wilgotne warstwy, nadając istotom kształt, budząc je do życia. Proces ten rozciąga w czasie. Zmusza ją do tego etap schnięcia i zastygania poszczególnych elementów rzeźby. Rzadko stosuje kolory. Tworzy zazwyczaj w bieli i beżu.
Swoim pracom M. Truchta-Nowicka nadaje ludzkie kształty. Dokumentuje tym samym życie człowieka, poszczególne jego etapy. Pisze o tym: „papierowe, antropomorficzne kształty stały się dla mnie idealnym sposobem opisywania świata ludzi: Lalka – „homunkulus” – symbol duchowości ukrytej głęboko w człowieku, i Papier – od wynalezienia dokumentujący życie człowieka, choć jest symbolem nietrwałości, tymczasowości, potęguje tajemnicę antropomorficznych kształtów, ożywia i kieruje w przestrzeń bardzo ulotną. Odpowiada mi to, że oba media zawierają w sobie wiele sprzeczności i ogromny potencjał. Sam proces twórczy przybiera formę pewnego rodzaju filozofii powodując silny związek między twórcą i tworzonym bytem w sferze idei i fizycznej kreacji”.Na użytek powstających lalek tworzy własne neologizmy (Gałażka, Dreptaniec). Inspiruje się literaturą, sztuką ludową, mitologią (Tylko spokój może nas uratować – MICHAŚ, Kropelnica, Tamayori).Papierowe istnienia M. Truchty-Nowickiej obserwują, pytają, często pozostawiając bez odpowiedzi (Szukająca, Wypatrujący, Nieprzystosowanie). Z pozoru kruche i delikatne, migrują z miejsca na miejsce, wykazując się niezwykłą trwałością.Jak te istoty odnajdą się w nowej, sztucznie zaaranżowanej przestrzeni dusznickiego młyna? Czy będzie to dla nich naturalne środowisko? Wiele zależy od oglądających…Ekspozycja ma charakter przekrojowy. Prezentuje 32 papierowe rzeźby powstałe w latach 2009–2018.
Czas trwania wystawy: 28 stycznia – 15 lipca
Uroczysty wernisaż odbędzie się 2 marca o godz. 17.00. Podczas otwarcia wystąpi Teatr Akademia Wyobraźni z Lądka-Zdroju, najmniejszy teatr na świecie.
Z okazji trwania ferii zimowych wydłużono godziny otwarcia:
poniedziałek – piątek od 9:00 do 18:00,
soboty od 9:00 do 17:00,
niedziele od 9:00 do 15:00
(warsztaty odbywają się od poniedziałku do soboty, ostatnie – godzinę przed zamknięciem Muzeum).
Przypominamy, że od stycznia 2019 r. zmieniono również zasady zwiedzania. Teraz każdy z Gości może liczyć na opiekę przewodnika. Oprowadzania odbywają się co pół godziny od poniedziałku do piątku, w soboty co godzinę. Grupy zorganizowane, zainteresowane zwiedzaniem, proszone są o kontakt pod numerem telefonu 748 627 400. Od tego roku obowiązuje ich ścisła rezerwacja!Trasa główna obejmuje zwiedzanie ścieżki historycznej „Z papierem przez dwa tysiąclecia” z przewodnikiem oraz samodzielne poznawanie górnych kondygnacji papierni „Sztuka i pieniądze”. Można tam obejrzeć wyjątkowe malowidła ścienne ze słynną sceną kuszenia Józefa przez żonę Putyfara, sprawdzić autentyczność swoich pieniędzy oraz zobaczyć wystawy sztuki papieru.
Zapraszamy!
Komentarze